Android Sozcük Terimleri

Firmware: Telefon içerisindeki komple yazılım sistemidir. Yani Android. Marka ve modele göre farklı kodlamalar isimler alabilir. Bütün yazılımsal yapı firmware üzerine kurulur. Güncellemeler ve düzeltmeler asıl olarak firmware üzerine çıkar. Firmware için asıl kök yapı diyebiliriz.

Rom: Kimileri firmware ile aynı kefeye koysa da aslında tam olarak onunla aynı değildir. Matematiksel olarak ifade etmek gerekirse Firmware > Rom'dur.

 Firmware için kök yapı demiştik, Rom için de bu kök yapıyı kullanıcılara göre özelleştiren ve onlara yönelik ek yazılım ve ayarlar içeren yazılım diyebiliriz. Google Android firmware i geliştirip samsung'a verdikten sonra, samsung da stock rom üretip bunu cihaza yükleyip piyasaya sunar.


Stock Rom: yazılım üreticisi Google ın ürettiği firmware'in cihaz üreticileri tarafından kendi cihazlarına göre özelleştirilmiş hali.
Custom Rom: üretici firmaların piyasaya sürdüğü stock romların, geliştirici kullanıcılar tarafından üzerinde performans ve görselliğe yönelik değişiklikler içeren modifiye edilmiş hali.


Odex: apk dosyaları ilk çalıştırıldıktan sonra bazı bilgileri yanlarında bulunan odex uzantılı dosyalar içerisinde depolanırlar. böylece ikinci çalıştırılmalarında komple apk dosyası kullanılmak yerine bu odex dosyası kullanılarak daha hızlı erişim sağlanır. bu tip sisteme sahip olan romlara odexed rom denir. odexed romlar kaba tabirle sistem açılışında yavaş ancak uygulama açılışında hızlıdır diyebiliriz. her uygulama için çift dosya olduğundan düzenlenmeleri biraz daha zahmetlidir.

Dodex: odex kelimesinin zıttı olarak tanımlanabilir. bu sistemde odex dosyası kullanılmaz. bunun yerine uygulamalar direkt apk dosyalarından çalıştırılırlar. kaba tabirle sistem açılışında hızlı ancak uygulamalarda biraz daha yavaştır diyebiliriz. düzenlenmeleri daha pratiktir.

Root: sistem yazılımı üzerinde tam yetkiye sahip olma durumu.

SuperUser(SU): asıl anlam olarak linux sistemlerde tüm dosya ve klasörlerde işlem yapmaya yetkili olan tek kullanıcı grubudur. android sistemlerde de aynıdır ancak genellikle kasdedilen cihazınızı root ettikten sonra menüye gelen uygulamadır. Bu uygulamayı görürseniz cihaz rootlu demektir. SU yetkisi isteyen ve izin verilen-verilmeyenlerin listesi bu uygulama içerisinde tutulur.

SuperSU: SuperUser uygulamasının ICS ile birlikte çıkan yeni versiyonudur. daha gelişmiş özelliklere sahiptir.

Kernel: donanımlar ile işletim sistemi arasındaki çalışmayı sağlayan ve kontrol eden yapı.

Wipe: kabaca silmek demektir. bu terimi gördüğünüz yerlerdeki işlemler sistemdeki ayar ve kullanıcı verilerini siler.

wipe data/factory reset: recovery seçeneklerinden birisidir. uygulandığında SD card bölümü hariç herşey sıfırlanır.

wipe cache partition: uygulandığında, kurulumlar esnasında oluşturulan geçici dosyaların temizlenmesini sağlar. kullanıcı verileri(rehber vs.) silinmez. bilgisayarınızda bulunan temp dosyasının temizlenmesi gibidir.

Non-Wipe: sistem ayarları ve kullanıcı verileri üzerinde değişiklik yapmayan yazılımlardır.

Recovery: kabaca kurtarma anlamına gelir.

Download Mod: cihaza firmware yapısı içerisindeki dosyaları yüklemede kullanılan çalışma modudur.

Recovery Mod: cihazı zor durumlarda kurtarmaya yarayan çalışma modudur. içerisinde birkaç sıfırlama seçeneği olduğu için bu isim verilmiştir.

Custom Binary Counter (rom counter): orjinal olmayan firmware, custom rom ve kernel yüklemelerinin her birinde 1 artan sayaçtır. download moduna girildiğinde görebilirsiniz.

Jig: download moduna tuş kombinasyonu ile girmeyen ve rom yükleme sayacını sıfırlamak için kullanılan minik usb aparatı.

Market: resmi ve gayri resmi olarak bulunan uygulama ve oyunların edinildiği kaynaktır.

BLN: Açılımı Back Light Notification'dır. Normalde android cihazlarda bulunmayan bir özellik olan çağrı yada mesaj geldikten sonra uyarı görüntülenmemesi özelliğini ekleyen fonksiyondur.

Wipe Dalvik Cache: Sistem içerisinde bulunan uygulama artıklarını temizlemek için kullanılır. Rom yüklemelerinden sonra oluşacak açılış sorunlarında tavsiye edilir. CWM Recovery menüsünde bulunur.


AOSP: Açılımı Android Open Source Project olan ve Android Açık Kaynak Projesi olarak çevrilebilen androidin tabanını oluşturan kısaltılmış terimdir. esas olarak hiçbir android sürümünü baz almayan ve dağıtılan kaynak kodlardan üretilmiş romları tanımlamak için kullanılır. örnek olarak miui ve cyanogen gösterilebilirler.

Bootloader: Telefonunuzu açtıktan sonra kernel i uyandıran ve ona işletim sistemini başlatması emrini veren ufak progr*****. Boot bölümünde yüklüdür. Boot kısmı zarar görürse bu program başlatılamayacak ve telefon hiçbir tepki veremeyecektir. Jtag uygulaması ve donanımları ile boot yüklemesi yapılması gerekir.

Anabant(Baseband): Telefonda şebeke bağlantılarını kontrol eden ve düzenleyen işlemci ile bağlantılı olarak çalışan kendine ait bir çipi bulunan donanım parçası.

Internal SD(sdcard): Telefonun içerisindeki bellek çipinde bulunan depolama alanı. Dosya yöneticisine girildiğinde sdcard olarak adlandırılır.

External SD: Harici takılan hafıza kartınızın telefonda dosya yöneticisinden görünen ismidir.

Root Nedir?

Linux işletim sistemini taban olarak alan Android işletim sisteminde doğal olarak terimler de linux sisteminden gelmektedir. Linux sistemlerde sistemde her türlü yetkiye sahip olan kullanıcı gruplarına Root denilmektedir. Bu üye grubunu windows sistemlerdeki Administrator grubuna benzetebiliriz. Bu üye grubu ile her türlü sistem dosyasını değiştirip, silebilir, üzerinde değişiklik yapabilirsiniz. Dolayısı ile de yeterli bilgisi olmayan kişiler bu şekilde sisteme de zarar verebilirler.

Peki Android sistemlerde root ne işe yarar?

Android sistemlerde linux sistemlerde olduğu gibi varsayılan olarak bu yetkiler kullanıcılara verilmemiştir. Tabi ki bu sistemi korumak ve zarar görmesini engellemek için alınmış bir önlemdir. Ancak gelişmiş ve deneyimli kullanıcılar için sistem üzerinde yapılacak değişiklikleri uygulama açısından gerekli olan bir yetkidir. Örneğin kullandığınız sistemde bulunan bir uygulamanın simgesinin değiştirilmesi, ek bazı yeni fonksiyonların sisteme entegre edilmesi, görünüm ve tema içerisinde köklü değişiklikler yapılması vb. gibi bazı gelişmiş kullanıcılara basit gelebilecek işleri yapmak için root yetkisi gereklidir.

Root Nasıl Yapılır?

Root yetkisi Linux sistemlerde basit şekilde alınmasına karşın Android sistemlerde birkaç yükleme yapmanız gereklidir. Bu işlemlerden sonra sorun çıkmadığı taktirde(cihazın açılmaması v.b.) hiçbir veriniz silinmez.

Telefonunuzu root etmenin birkaç farklı yöntemi vardır;

- Cihaza odin ile insecure kernel flaşlayıp SuperOneClick programı ile root yapmak

- Cihazınıza uygun olan bir custom kerneli(cf-root, siyah kernel vb.) odin ile flaşlamak

- Odin ile cwm recovery flaşlayarak buradan root içeren(hemen hemen hepsi root içerir) bir custom rom yüklemek

- DoomLord Root yöntemi (her model ve sürümde çalışmayabilir)

Not:Tüm Yazılar Alıntıdır.